"Europeans for Safe Connections" is een coalitie van nationale en internationale organisaties die zich bewust zijn van de nadelige gevolgen van de moderne communicatietechnologieën. We benadrukken dat we niet tegen technologie zijn, maar voor veilige technologie en veilige verbindingen.

In ons Europees burgerinitiatief (ECI) "Stop 5G - Stay Connected but Protected" hebben wij 23 voorstellen betreffende radiofrequente elektromagnetische velden (RF EMV). Daaronder vragen wij om een nieuwe richtlijn betreffende RF EMV-blootstellingslimieten voor de bescherming van fauna en flora (voorstel 10 van ons ECI) en om de monitoring van alle biologische schadelijke parameters van RF EMV op te nemen in milieumonitoringprogramma's, de Biodiversiteitsstrategie 2030, de EU-doelstellingen voor natuurherstel, de Habitat- en Vogelrichtlijnen en Natura 2000 (voorstel 16 van ons ECI).

Tegenwoordig zijn er veel studies die aantonen dat RF EMV onveilig zijn. Aangezien zelfs de nieuwste mobiele datanetwerken van de vijfde generatie (5G) niet zijn getest op gezondheids- en milieueffecten voordat zij op de markt worden gebracht, vormt de invoering van 5G in feite een experiment op de mensheid en het milieu.

In ons ECI en andere artikelen behandelen wij vele andere kwesties. In dit artikel wordt er slechts één besproken.

Hoe het allemaal begon

De natuur is vergeven van elektromagnetische straling die vanuit de ruimte (inclusief de zon) naar de aarde komt, of op natuurlijke wijze op aarde ontstaat. Slechts een zeer kleine hoeveelheid kosmische straling bevat echter componenten van het radiofrequentiespectrum. Ook zijn er niet veel natuurlijke bronnen van radiofrequente straling op aarde.

De zon zendt straling uit in het grootste deel van het elektromagnetische spectrum: Röntgenstraling, ultraviolette straling, zichtbaar licht, infraroodstraling en radiogolven. De totale hoeveelheid energie die de aarde op grondniveau van de zon op het zenit ontvangt, bedraagt ongeveer 1000 W/m2, die bestaat uit ongeveer 53% infrarood, 44% zichtbaar licht, 3% ultraviolet en een klein deel radiogolven. De totale vermogensdichtheid van RF EMV afkomstig van de hemel en de zon bedraagt 0,003 mW/m2 aan het aardoppervlak (IARC, Non-ionizing Radiation, PDF-document blz. 42).

Sinds de invoering van radio wordt de aarde steeds meer blootgesteld aan kunstmatige radiofrequente elektromagnetische velden (RF EMV).

In de EU werden in 1999 bij Aanbeveling 1999/519/EG maximale blootstellingslimieten voor het publiek vastgesteld op 10.000 mW/m2 voor de frequenties 2 - 300 GHz.

Insecten en draadloze communicatie

De biodiversiteit neemt af. Wereldwijd worden 1 miljoen dieren- en plantensoorten met uitsterven bedreigd. De afname met meer dan 75% in 27 jaar tijd van de totale biomassa aan vliegende insecten in beschermde gebieden moet worden veroorzaakt door andere verontreinigende stoffen dan die welke al eerder zijn vastgesteld. RF EMV is een waarschijnlijke kandidaat:

Apis mellifera en draadloos

Bijen (Apis mellifera) zijn wereldwijd betrokken bij een verdwijning die "colony collapse disorder" wordt genoemd (Mystery of Disappearing Honeybees), met weinig tekenen van de ziekte of plagen die in het verleden hebben geleid tot massaal verlies van kolonies. De bijen verlaten gewoon de kasten en keren niet terug. Imkers en wetenschappers weten niet wat de oorzaak is van dit vreemde fenomeen.

Een waarschijnlijke boosdoener is een nieuwe klasse systemische pesticiden, die niet alleen op gewassen worden gespoten, maar ook algemeen worden gebruikt om zaden in de conventionele landbouw mee te omhullen, en die bij zeer lage concentraties de bijen kunnen verwarren en desoriënteren (Requiem for the Honeybee). Een andere kandidaat is de straling van zendmasten voor mobiele telefonie.

Al in 2007 maakte biochemicus Dr. Mae-Wan Ho zich zorgen: "De recente hausse aan mobiele telefoons van de derde generatie kan de belangrijkste boosdoener zijn voor de ineenstorting van de kolonie bij honingbijen."

Eenvoudig experiment met dramatische resultaten

Onderzoekers van de universiteit van Landau in Duitsland ontwierpen een eenvoudig experiment voor studenten van het vak Milieukunde. Voor het experiment werden acht minikasten met elk ongeveer 8 000 bijen opgesteld. Vier daarvan waren uitgerust met een DECT-telefoon (Digital Enhanced Cordless Telecommunication) op de bodem van de korf, en de andere vier zonder DECT-telefoon dienden als controle.

Aan de ingang van elke bijenkorf konden de onderzoekers via een doorzichtige plastic buis de gemerkte bijen in en uit de bijenkorf zien gaan, zodat ze konden worden geteld en hun tijd van terugkeer na het loslaten gedurende 45 minuten kon worden geregistreerd. In de controlegroep keerden 16 van de 25 bijen binnen 45 minuten terug. Bij de aan microgolven blootgestelde bijenkasten keerden echter helemaal geen bijen terug naar de ene kast, en slechts zes naar de andere.

De onderzoekers bestudeerden ook het bouwgedrag door de oppervlakte van de honingraat en het gewicht ervan te meten. De controles wogen 1 326 g, terwijl de aan de DECT-stations blootgestelde bijen slechts 1 045 g wogen, een verschil van 21 procent.

To bee, or not to bee

Olle Johansson is een wetenschapper die er niet naar streeft het gemak of de economische groei te bevorderen, maar slechts "de gezondheid van de mens te dienen en te beschermen", en ook andere dieren, planten en bacteriën rechtstreeks te beschermen. In zijn artikel To bee, or not to bee, dat is de vijf "G"-vraag die hij stelt: "Zal het eindigen met duizend 'G' voor enkelen, maar zonder bijen voor de rest van ons?"

Andere wetenschappers in gerenommeerde studies delen zijn zorgen.

Arno Thielens maakte in zijn studie Exposure of Insects to Radio-Frequency Electromagnetic Fields from 2 to 120 GHz | Scientific Reports (nature.com) 3D-modellen om de absorptie van RF elektromagnetische energie in vier verschillende soorten insecten te simuleren. Alle insecten vertoonden een algemene toename van het geabsorbeerde RF-vermogen op en boven 6 GHz, in vergelijking met het geabsorbeerde RF-vermogen onder 6 GHz (5G gebruikt frequenties tot 120 GHz). De insecten vertonen een maximum aan geabsorbeerd radiofrequentievermogen bij golflengten die vergelijkbaar zijn met hun lichaamsgrootte. Dit zou na verloop van tijd kunnen leiden tot veranderingen in het gedrag, de fysiologie en de morfologie van de insecten als gevolg van een verhoging van de lichaamstemperatuur.

Insects is een internationaal, peer-reviewed, open access tijdschrift voor entomologie. In 2021 publiceerden zij een studie getiteld "Combined Effects of Pesticides and Electromagnetic-Fields on Honeybees: Multi-Stress Exposure". Uit de resultaten bleek dat de gezondheidstoestand van de bijen het slechtst was in de multi-stress-situatie, met slechts één overlevende kolonie van de vier kolonies die bij aanvang aanwezig waren. Onder deze omstandigheden werd een complex beeld van negatieve effecten waargenomen, zoals het optreden van ziekten (Amerikaans vuilbroed), hogere sterfte in de onderkorven (gebruikelijk bij de locatie met pesticidenstress), gedragsveranderingen (wisseling van koninginnen, overmatige honingopslag) en biochemische afwijkingen (hogere ALP-activiteit aan het einde van het seizoen). De algemene resultaten wijzen er duidelijk op dat de multistress-omstandigheden biochemische, fysiologische en gedragsveranderingen konden veroorzaken die het voortbestaan van de bijenkolonie ernstig bedreigden.

Animals is een internationaal, peer-reviewed, open access tijdschrift dat volledig gewijd is aan dieren, met inbegrip van zoölogie en veterinaire wetenschappen. In 2021 publiceerden zij een studie getiteld "Honey Bee Proteolytic System and Behavior Parameters under the Influence of an Electric Field at 50 Hz and Variable Intensities for a Long Exposure Time". Pas uitgekomen werkbijen werden in kooien geplaatst en blootgesteld aan een frequentie van 50 Hz. Na 12 uur blootstelling vertoonden de bijen in de testgroepen een lager niveau.

Het Journal of Applied Entomology publiceert originele artikelen over actueel onderzoek in de toegepaste entomologie, met inbegrip van mijten, spinnen en myriapoden. In 2009 werd daar een studie gepubliceerd met de titel "Metabolisme van bijen (Apis mellifica L.) in een 50 Hz hoogspanningsveld". Groepen gekooide bijen onder een 50 Hz hoogspanningsveld vertonen een verhoging van het metabolisme en onder hoge veldsterkte zijn de bijen geneigd elkaar te steken....

Bijen als indicatorsoorten voor elektromagnetische vervuiling

Het is bekend dat bijen uiterst gevoelig zijn voor magnetische en elektromagnetische velden, en er zijn veel suggesties geweest dat zij zouden kunnen worden gebruikt als indicatorsoort voor elektromagnetische vervuiling.

Experimenten uit de vorige eeuw hebben de fenomenale gevoeligheid van honingbijen voor elektromagnetische velden aangetoond. Bijen gebruiken het magnetisch veld van de aarde om te navigeren. Vrij vliegende honingbijen kunnen statische intensiteitsschommelingen van slechts 26 nT tegen de achtergrond van het aardmagnetisch veld (gemiddeld 500 mT) waarnemen (Walker&Bitterman, Honeybees can be Trained to Respond to very Small Changes in Geomagnetic Field Intensity). Dit is aangetoond in experimenten waarbij individuele honingbijen zijn getraind om onderscheid te maken tussen de aan- en afwezigheid van een kleine statische magnetische afwijking in het laboratorium.

Het Journal of Experimental Biology is het belangrijkste tijdschrift voor vergelijkende fysiologie. In 1996 publiceerden zij een studie genaamd "Magnetic compass cues and visual pattern learning in honeybees" waarin zij aantoonden dat honingbijen kunnen leren onderscheid te maken tussen twee 360o panoramische patronen die identiek zijn, behalve de oriëntatie van het kompas. In dit geval was het verschil een rotatie van 90o om de verticale as. De sterkste richtingsaanwijzing voor de honingbij komt van de zonnestand, maar onderscheid tussen patronen is mogelijk bij afwezigheid van die informatie, zoals bij bewolking. Onder die omstandigheden kunnen bijen een magnetische richting gebruiken om onderscheid te maken tussen patronen.

De waggelende dans van de bijen op de honingraat, die de korfgenoten vertelt waar zij voedsel kunnen vinden, kan ook door kunstmatige RF EMV worden misleid. Het Journal of Comparative Physiology A is een wetenschappelijk tijdschrift met collegiale toetsing op het raakvlak van ethologie, neurowetenschappen en fysiologie. In 1998 publiceerden zij een studie genaamd "Bursts of magnetic fields inducees jumps of misdirection in bees by a mechanism of magnetic resonance". De studie toont aan dat een zeer zwak gepulseerd magnetisch veld met een frequentie van ongeveer 250 MHz overduidelijk verkeerde richtingaanduiding tot +10° opwekt.

Conclusie

Radiofrequente elektromagnetische straling is een vorm van milieuvervuiling die schadelijk kan zijn voor insecten. De voortdurend bestralende zendmasten in de leefgebieden kunnen langetermijneffecten voor bepaalde soorten hebben, zoals de vermindering van hun natuurlijke afweer, verslechtering van hun gezondheid, problemen bij de voortplanting en verkleining van hun leefgebied. Microgolf- en radiofrequentieverontreiniging is dus een potentiële oorzaak van de achteruitgang van insectenpopulaties.

Het mysterie van de verdwijnende honingbijen is nog lang niet opgelost. De grootste verdachten tot nu toe zijn pesticiden en straling van zendmasten voor mobiele telefonie.

Omdat 5G de blootstelling aan niet-ioniserende straling zal verhogen en omdat 5G gebruik maakt van nieuwe, hogere frequenties waarvan is aangetoond dat ze in hoge mate door insecten worden geabsorbeerd, roepen wetenschappers op tot een moratorium op 5G, om zowel de in het wild levende dieren als de menselijke gezondheid te beschermen.

We zijn erg blij dat het ECI "Save Bees and Farmers !" succesvol was en meer dan een miljoen handtekeningen van EU-burgers heeft gekregen. Zij roepen op om synthetische pesticiden uiterlijk in 2035 uit de EU-landbouw te bannen.

Anderzijds roepen wij in ons ECI "Stop 5G - Stay Connected but Protected" op tot strengere regelgeving om alle leven te beschermen tegen radiofrequentie- en microgolfstraling. In dit artikel is aandacht besteed aan voorstel 10 en voorstel 16 van ons ECI.

"voorstel 10: Stel op basis van het voorzorgsbeginsel een richtlijn vast betreffende grenswaarden voor blootstelling aan RF EMV ter bescherming van fauna en flora."

"voorstel 16: Neem de monitoring van alle biologische schadelijke parameters van RF EMV op in Milieumonitoringprogramma's, Biodiversiteitsstrategie 2030, EU-doelstellingen voor natuurherstel, Habitat- en Vogelrichtlijnen en Natura 2000."

En we staan niet alleen.

Bijdrage

Petra Bertová is lid van het team achter het Europees burgerinitiatief (ECI) "Stop (((5G))) – Stay Connected but Protected"

Petra uit Slowakije werkte eerder voor een IT-bedrijf en ook in de onderwijssector.

Dit artikel was bijgevoegd bij de feedback aan het EU bestuivers initiatief van de Europese Commissie.